رازگشایی از اسرار شگفت انگیز بیگ بنگ چهارده میلیارد سال قبل!
تاریخ انتشار: ۲ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۷۸۷۳۰
حدود چهارده میلیارد سال پیش وقتی اولین ستاره‌ها و کهکشان‌ها شکل می‌گرفتند، فقط کیهان را روشن نکردند؛ بلکه این ساختارهای درخشان، اساسا شیمی کائنات را نیز تغییر دادند.
به گزارش ایران اکونومیست ، در آن زمان، گاز هیدروژن که بیشتر مواد موجود در فضای بین کهکشان‌های امروزی را تشکیل می‌دهد، دارای بار الکتریکی شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اما دانشمندان نتوانسته‌اند تا جزئیات آنچه در طول دوران یونیزه شدن مجدد تا به امروز رخ داده را مشاهده کنند. تلسکوپ فضایی جیمز وب، اخیرا توسط ناسا به فضا فرستاده شده تا بتواند با ثبت تصاویری منحصر به فرد، ابهامات درباره این دوره شکل‌گیری را تا حدودی شفاف کند.
در این بین، اخترفیزیکدانانی مثل رابرتسون در حال بررسی داده‌های JWST (تلسکوپ جیمز وب) هستند و به دنبال پاسخ‌هایی برای سوالاتی درباره آن طلوع کیهانی الکتریکی و هر آنچه می‌تواند درباره دینامیک شکل‌دهنده جهان امروز به ما بگوید هستند.
بعد از بیگ‌بنگ (مه‌بانگ) چه اتفاقی افتاد؟دوره یونیزه شدن مجدد، اولین باری نبود که کیهان با الکتریسیته پر شد. درست بعد از انفجار بزرگ بیگ‌بنگ، کیهان تاریک و داغ بود. هیچ ستاره، کهکشان و سیاره‌ای وجود نداشت و به جای آن الکترون‌ها و پروتون‌ها آزادانه حرکت می‌کردند؛ چرا که محیط بیش از حد مملو از بخار بود و شرایط برای جفت شدن آنها فراهم نبود.
طبق توضیح آن هاتر، محقق فوق دکتری در مرکز کازمیک دان (سحرکیهانی) که یک مرکز همکاری تحقیقات بین دانشگاه کپنهاگ دانمارک و موسسه ملی فضایی در دانشگاه فنی دانمارک است در این رابطه می‌گوید:« با سرد شدن کیهان، پروتون‌ها شروع به گرفتن الکترون کردند تا اولین اتم‌ها (مشخصا هیدروژن) شکل بگیرند. این دوره، دوره "بازترکیب" نامیده می‌شود.»
هر ماده موجود در کیهان، در آن زمان به صورت نسبتا یکسانی پراکنده می‌شد و ساختار بسیار کمی وجود داشت. ولی نوساناتی هم در چگالی‌ها وجود داشت و در طول میلیاردها سال تغییرات، اتم‌های ابتدایی را به هم نزدیک کرد تا نهایتا ستاره‌ها تشکیل شدند. گرانش ستاره‌های ابتدایی گاز، اجزا و دیگر ذرات را جذب کرد تا ستاره‌ها و سپس کهکشان‌های دیگر ادغام شوند.
با آغاز روشن شدن کهکشان‌ها، طبق گفته اختر فیزیکدانان، عصر تاریک کیهانی به پایان رسید. رابرتسون در این رابطه می‌گوید:« این اجرام ستاره‌ای، درخشش ویژه‌ای داشتند و آنها از خورشید ما، جرم بیشتری داشتند و با حرارت بالایی می‌سوختند و در طیف فرابنفش می‌درخشیدند.»
رابرتسون ادامه می‌دهد:« نور ماوراء بنفش، اگر به اندازه کافی پرانرژی باشد، می‌تواند هیدروژن را یونیزه کند و تمام آنچه به آن نیاز دارد، تنها یک ذره پرانرژی نور به نام فوتون است تا الکترون یک اتم هیدروژن را جدا کرده و اتم هیدروژن را با بار الکتریکی مثبت رها کند.»
زمانی که کهکشان‌ها شروع به گرد هم آمدن کردند، در ابتدا نواحی اطراف خود را یونیزه کردند و حباب‌هایی از گاز هیدروژن باردار در سراسر کیهان باقی گذاشتند. با رشد خوشه‌های ساطع‌کننده نور، ستاره‌های بیشتری تشکیل شدند تا آنها را درخشان‌تر و مملو از فوتون‌ها کنند. در ادامه کهکشان‌های دیگری نیز شروع به رشد و توسعه کردند و با درخشان شدن این کهکشان‌ها، حباب‌های یونیزه شده نیز شروع به همپوشانی نمودند. رابرتسون دراین باره توضیح می‌دهد:« این باعث شد تا فوتون‌ها از یک کهکشان به فاصله خیلی دورتری سفر کنند چون در هنگام عبور از این شبکه، به اتم هیدروژنی برخورد نمی کردند.»
در آن زمان، بقیه محیط بین کیهانی، حتی مناطقی دور از کهکشان‌ها نیز به سرعت یونیزه می‌شوند و در همان هنگام است که دوره "یونیزه شدن مجدد" به پایان رسیده و کیهانی که آن را می‌شناسیم آغاز شد.
رابرتسون ادامه داد:« این آخرین باری بود که تمام ویژگی‌های کیهان تغییر کرد و در عین حال اولین باری بود که کهکشان‌ها تاثیری فراتر از منطقه و محدوده محلی خود داشتند.»
با وجود تمام هیدروژنی که بین کهکشان‌ها باردار شده بود، کیهان وارد فاز جدیدی از شکل‌گیری شد. این یونیزه شدن تاثیری موجی بر شکل‌گیری کهکشان داشت: هر ساختار ستاره‌ای شکلی که بعد از طلوع کیهانی شکل گرفت هم احتمالا تحت تاثیر این موضوع قرار گرفت.
هاتر توضیح می‌دهد:« اگر گازی را یونیزه کنید، دمای آن را بالا می‌برید.» این را به یاد داشته باشید که در دمای بالا، ادغام و یکی شدن مواد و تشکیل ستاره‌ها و سیاره‌های جدید سخت می‌شود و حتی ممکن است باعث نابودی گازهایی شود که در محیط وجود دارند. در نتیجه، کهکشان‌های کوچکی که در محیطی یونیزه شده شکل می‌گیرند، ممکن است در به دست آوردن گاز کافی برای تشکیل ستاره‌های بیشتر دچار مشکل شوند. هاتر در این باره ادامه داد:«این واقعا در تعداد ستاره‌های تشکیل شده در کهکشان‌ها تاثیرگذار است و بر تمام تاریخ آنها تاثیر می‌گذارد.»
در این میان دانشمندان هنوز سوالات بزرگ متعددی دارند؛ مثلا اینکه کاملا مطمئن نیستند که دوره یونیزه شدن مجدد و تشکیل اولین کهکشان‌ها چه زمانی آغاز شده است.
اینجاست که تلسکوپ جیمز وب به کمک خواهد آمد. این تلسکوپ جدید برای جستجو در قدیمی‌ترین تکه‌های کیهان که برای چشم انسان قابل رویت نیستند طراحی شده تا داده‌هایی را از اولین سوسوهای ستاره‌هایی که محیط بین کهکشانی را یونیزه کرده‌اند گردآوری کند. ستاره‌شناسان، تا حد زیادی اجرام آسمانی را با تشعشعاتی که از خود ساطع می‌کنند، کشف می‌نمایند. ولی اجرامی که از ما بسیار دور هستند، معمولا درنور مادون قرمز ظاهر می‌شوند؛ چرا که فاصله طول موج آنها را به سمت دورتری منحرف می‌کند.
به صورت خلاصه، دانشمندان با بهره‌گیری از جیمزوب قصد دارند تا به بررسی اولین کهکشان‌ها در پروسه یونیزه شدن کیهان بپردازند. این درحالی است که ابزارهای قدیمی‌تر مثل تلسکوپ فضایی هابل، گهگاهی می‌توانستند کهکشان‌های قدیمی را شناسایی کنند، اما این رصدخانه فضایی جدید، می‌تواند جزئیات دقیق‌تری را به ما ارائه نماید.
رابرتسون دراین باره می‌گوید:« الان ما می‌توانیم خیلی دقیق بگوئیم که چند کهکشان در اطراف ما وجود داشته؛ می‌دانید که ۹۰۰ میلیون سال بعد از بیگ بنگ، ۸۰۰ میلیون سال، ۷۰۰، ۶۰۰ و حتی سیصد میلیون سال بعد از بیگ بنگ چه اتفاقاتی رخ داده.»
اخترفیزیکدانان می‌توانند با بهره‌گیری از این اطلاعات، تعداد فوتون‌های یونیزه کننده در هر دوره را محاسبه کنند و ببینند که ذرات چطور بر محیط اطراف‌شان تاثیرگذاشته‌اند.
ترسیم تصویری از سحر کیهانی، تنها به معنای درک مقیاس بزرگ ساختار کیهان نیست و درعین حال این را توضیح می‌دهد که عناصری مثل کربن و اکسیژن که ما را تشکیل داده‌اند، از آنجا که در داخل اولین ستاره‌ها شکل گرفته‌اند، چه زمانی ایجاد شده‌اند.
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: کهکشان ها ستاره ها جیمز وب بیگ بنگ
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۷۸۷۳۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نمایش‌های بدون سلبریتی شگفت‌انگیز هستند/ تئاتر باید تماشاگر را به چالش بکشد
به گزارش خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، نمایش «اسب قاتلین» از ۱۹ فروردین تا ۳۱ اردیبهشت ساعت ۱۹ در سالن استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه است. فرزاد پریدار، این روز‌ها در نمایش «اسب قاتلین» نقش کشیش یا مانوس را بازی می‌کند.
پریدار درباره تجربه حضورش در «اسب قاتلین» به خبرنگار آنا گفت: در نسخه اصلی نمایشنامه؛ کشیشی به نام مانوس به واسطه طمع، خودش را به شیطان می‌فروشد. ولی در اجرای ما به صلاحدید کارگردان، مانوس در واقع فردی کلاهبردار است که خود را به جای کشیش جا زده است و این کار من را به عنوان بازیگر دچار چالش می‌کند، چون درواقع باید دو نقش بازی کنم، ولی وجه تمایر نقش من نسبت به بقیه نقش‌ها این است که یک تیپ را بازی می‌کنم و از آن‌جایی که من ذاتاً بازیگر تیپیکال هستم این نقش برایم جذاب است.
او ادامه داد: تماشاگر در نمایش «اسب قاتلین» با اعجاز نور، صدا و قاب‌های زیبایی روبرو می‌شود. وجه تمایز نمایش «اسب قاتلین» نسبت به نمایش‌های دیگر تغییر صحنه است، صحنه‌ها خیلی سریع و در تاریکی مطلق از این رو به آن رو می‌شوند و واقعا چیزی شبیه شعبده بازی اتفاق می‌افتد.
پریدار به اهمیت نور در این نمایش اشاره کرد و گفت: محمد هاشم زاده کارگردانی است که کار با نور را خیلی خوب می‌فهمد و در این نمایش هم به بهترین شکل از نوراستفاده کرده و در واقع نور جزئی از بازی و بازیگر‌های اصلی این نمایش است.
او با اشاره به اینکه نمایش «اسب قاتلین» روایت خطی ندارد توضیح داد: همین موضوع باعث می‌شود تماشاگر وقتی به خانه می‌رود هم ذهنش درگیر این نمایش می‌ماند، پازل‌ها را کنار هم می‌چیند و از کشف‌های جدیدش لذت میبرد. این به چالش کشیدن فکر تماشاگر به نظر من بسیار جالب است و خیلی از مخاطبان به ما گفتند یا برایمان نوشته‌اند که این نمایش را باید چند بار دید.
این هنرمند شیرازی اجرا در تهران را برای کسانی که از استان‌ها و شهرستان‌های دیگر می‌آیند رویدادی بزرگ ارزیابی کرد و افزود: به هر حال تهران پایتخت است و هنرمندان بهتر دیده می‌شوند. مخاطبینی که در پایتخت تئاتر می‌بینند حرفه‌ای‌تر هستند، چون تئاتر‌های مختلف ازشهر‌های ایران و حتی خارج از کشور دیده اند و برای بازیگر اجرا در مقابل مخاطبی که تئاتر را می‌شناسد خیلی ارزشمند است و باعث می‌شود که بیشتر تلاش کند و در نتیجه اجرای با کیفیت تری ارائه کند.
پریدار افزود: هیچ سلبریتی نداریم، ولی نمایش اسب قاتلین در چهل و یکمین جشنواره تئاتر فجر بیشتر جوایز را کسب کرد. متاسفانه بعضی اوقات، فقط حضور سلبریتی برای مخاطبین اهمیت دارد و خیلی‌ها به تماشای آثاری که چهره‌های شناخته شده ندارد نمی‌روند، درحالی که حضور یک بازیگر سرشناس سینما و تلویزیون و تئاتر؛ به تنهایی تضمین خوب بودن آن اثر نیست و همچنین ممکن است تماشای نمایشی که هیچ چهره‌ای ندارد، تماشاگر را شگفت زده کند.
این بازیگر، حضور هنرمندان شهر‌های دیگر در تهران را در ارتقا سطح تئاتر کشور بسیار موثر دانست و گفت: در تهران سطح رقابت از سایر استان‌ها بالاتر است و وقتی هنرمندان شهر‌های دیگر برای اجرا به تهران می‌آیند سعی می‌کنند به بهترین خودشان تبدیل شوند و این انگیزه‌ای است که بازیگر، تلاش کند از لحاظ تجربه اجرا ومطالعه و سواد کاری؛ سطح خود را ارتقا بدهد و از مسئولین و دست‌اندرکاران حوزه نمایش درخواست می‌کنم از پتانسیل شهرستان‌ها بیشتر استفاده کنند.
انتهای پیام/
امام جمعه بلوک براثر سانحه تصادف درگذشت